Oxy hòa tan (DO) là một yếu tố quan trọng trong sản xuất nuôi trồng thủy sản. Oxy hòa tan trong nước thấp có thể gây chết tôm. Do đó, mức oxy hòa tan tốt nhất cho tôm là bằng hoặc cao hơn 5 ppm. Nồng độ oxy giảm tùy thuộc vào độ sâu của nước. Oxy hòa tan giảm khi nhiệt độ và độ mặn giảm.
Ban ngày dưới ánh sáng mặt trời, tảo và phiêu sinh vật quang hợp tạo ra ôxy hòa tan trong nước.
Vào ban đêm, những ngày không có nắng hoặc trời u ám, mưa nhiều nước sẽ không có đủ oxy hòa tan cho tôm. Lúc này cần tăng cường oxy hòa tan bằng cách sử dụng máy sục khí cánh quạt, quạt sục khí hoặc thay một phần nước.
Việc sử dụng quá nhiều hóa chất diệt tảo hoặc thuốc diệt côn trùng khiến cây thủy sinh bị chết cũng có thể gây ra tình trạng thiếu oxy hòa tan.
Một số biểu hiện của tôm khi nước thiếu oxy hòa tan: Tôm tập trung gần mặt nước, bờ ao, gần nơi nước vào; tôm hôn mê, hô hấp mạnh, tôm hôn mê và có thể chết.
Trong môi trường nước bão hòa không khí, không khí hòa tan sẽ xâm nhập vào hệ thống tuần hoàn của tôm và hình thành bọt cản trở dòng máu của tôm. Điều này tạo ra “bệnh bong bóng khí” gây chết tôm.
Nước bão hoà không khí khi:
• Quá trình quang hợp của thực vật phù du quá nhiều (độ trong suốt được đo bằng đĩa Secchi được đọc ở mức 10cm hoặc nhỏ hơn).
• Nhiệt độ nước tăng lên.
• Xáo trộn mạnh giữa các tầng nước (tại vị trí quạt, máy bơm nước)
Khắc phục tình trạng thiếu oxy trong ao nuôi:
- Ao cần sục khí. Nếu thả bèo, bèo, rau muống để làm nơi trú ẩn khi trời nắng cho chúng tụ lại một góc ao, không thả quá 1/3 diện tích mặt ao.
- Không cho ăn và bón phân quá liều lượng. Điều này sẽ làm giảm nồng độ oxy hòa tan. Tảo chết tiêu thụ oxy và sinh ra CO2, NH3, H2S...
- Thay nước bằng nước có chất lượng tốt khác.
- Khi thấy tôm, cá nổi hàng loạt trên mặt nước và hoạt động yếu (bơi lờ đờ, bơi sát mép ao, không có phản ứng với tiếng động): cần sục khí, bật quạt nước, cấp nước mới.
- Sử dụng nước oxy già H2O2: 2H2O2 → 2H2O + O2
Khi oxy hòa tan dưới 4 ppm, tôm bơi nổi trên mặt nước: cần sục khí và thay nước nhiều hơn; kiểm tra và điều chỉnh lượng thức ăn đưa vào; tránh thức ăn tươi, bổ sung vitamin, khoáng chất và chất bổ sung vào thức ăn; quản lý chất lượng nước cẩn thận.
Nếu lượng oxy hòa tan quá thấp vào buổi sáng và quá cao vào buổi chiều sẽ làm cho tảo phát triển mạnh. Chúng ta phải kiểm soát thức ăn, sử dụng 10 - 20kg CaCO3/1600 m2, sục khí vào ban đêm, quản lý chất lượng nước.
Khi oxy hòa tan quá thấp thì sử dụng thêm máy thổi khí.