Chiếm 14% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam, Hàn Quốc là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng của mặt hàng tôm Việt Nam. Tuy nhiên, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang thị trường này được thực hiện theo cơ chế hạn ngạch, nếu xuất khẩu vượt hạn ngạch, mức thuế nhập khẩu có thể lên tới 20%.
2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Hàn Quốc đạt hơn 46 triệu USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2022. Xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc những tháng đầu năm nay theo xu hướng giảm chung khi kinh tế thế giới rơi vào suy thoái, lạm phát gia tăng, sức mua giảm sút.
Năm 2022, Hàn Quốc là thị trường có nhu cầu tiêu thụ tôm ổn định. Hơn nữa, lợi thế khoảng cách gần, lạm phát ở mức khá vừa phải đã giúp thúc đẩy xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 468 triệu USD, tăng 26% so với năm 2021.
Trong 5 năm (2018-2022), XK tôm Việt Nam sang Hàn Quốc tăng trưởng ổn định từ 386 triệu USD năm 2018 lên 468 triệu USD năm 2022, tăng 21%. Đặc biệt, mặt hàng tôm chân trắng xuất khẩu sang Hàn Quốc tăng trưởng mạnh và liên tục từ năm 2019 đến nay.
Hiệp định FTA giữa Việt Nam và Hàn Quốc có hiệu lực từ năm 2015 đã tạo thuận lợi về thương mại và thuế quan nhập khẩu cho sản phẩm tôm của Việt Nam. Tuy nhiên, theo thông tin chi tiết từ các doanh nghiệp hội viên VASEP, mặt hàng tôm Việt Nam nhập khẩu vào Hàn Quốc đang bị áp dụng quy định về hạn ngạch.
Chính phủ Hàn Quốc yêu cầu đấu giá để mua hạn ngạch nhập khẩu tôm từ Việt Nam với giá 14-16% giá trị nhập khẩu.
Ngoài hạn ngạch thuế suất thuế nhập khẩu là 20%. Như vậy, tôm Việt Nam NK vào Hàn Quốc sẽ bị áp thuế suất 14-20%. Đây là một bất lợi lớn, làm giảm sức cạnh tranh của tôm Việt Nam tại thị trường này.
Trong khi đó, Peru và Hàn Quốc cũng đã có FTA, theo đó giảm thuế 20% theo lộ trình 5 năm từ tháng 8/2011. Nay thuế suất tôm của Peru về 0% nên sản phẩm tôm của nước này xuất khẩu sang Hàn Quốc thị trường không có hạn ngạch và thuế.
Hàng năm, Hàn Quốc nhập khẩu trên 100.000 tấn tôm với giá trị từ 800 triệu - 1 tỷ USD (số liệu của ITC). Trong đó, tôm Việt Nam luôn chiếm thị phần cao nhất trên 50%. Lượng tôm xuất khẩu sang Hàn Quốc của Việt Nam đã hơn 50.000 tấn, gấp 3-4 lần lượng hạn ngạch (15.000 tấn với thuế nhập khẩu 0%).
Từ năm 2018-2022, xuất khẩu tôm của Peru sang Hàn Quốc tăng gấp 10 lần. Riêng năm 2022, NK tôm từ Peru sang Hàn Quốc ghi nhận mức tăng trưởng mạnh 176% so với năm 2021.
Để nâng cao sức cạnh tranh của tôm Việt Nam tại thị trường Hàn Quốc, VASEP đã có Công văn gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương, đề nghị Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao xem xét, đề xuất phía Hàn Quốc xem xét bỏ hạn ngạch nhập khẩu tôm từ Việt Nam và điều chỉnh thuế suất về 0% đối với tôm Việt Nam trong VKFTA