Dự báo 2023 ngành tôm Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn

Tại Hội nghị phát triển ngành tôm 2023 ngày 3/3, ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), ước tính xuất khẩu tôm năm 2022 đạt mức kỷ lục nhờ đơn hàng từ năm 2021 do Covid-19 tạm ngừng, giá tôm hời và nỗ lực lớn của doanh nghiệp trong bối cảnh nhiều khó khăn. Tôm Việt Nam được xuất khẩu sang 108 thị trường, thay vì 103 thị trường như năm 2021, trong đó xuất khẩu sang 9 thị trường chính chiếm hơn 97% tổng giá trị.

Xuất khẩu tôm năm 2023 sẽ phải cạnh tranh mạnh hơn với tôm của Ecuador và Ấn Độ. Bên cạnh đó, giá tôm NK trên thị trường thế giới giảm dần từ nửa cuối năm 2022 và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong khi nguồn cung toàn cầu tăng lên khoảng 6 triệu tấn. Trong khi đó, giá tôm nguyên liệu trong nước có xu hướng tăng nên khó huy động nguồn nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. Đồng thời, với lượng tồn kho lớn, nhập khẩu tôm của Mỹ khó có thể phục hồi trong nửa đầu năm 2023. Nhu cầu vẫn sẽ tập trung nhiều hơn vào tôm cỡ nhỏ, nghiêng về Ecuador do nguồn cung tôm dồi dào và vị trí địa lý.

"Ngoài ra, xuất khẩu tôm năm 2023 sẽ rất khó khăn do nguồn cung dồi dào chủng loại nhưng giá leo thang. Từ đó, dự báo nhu cầu thị trường sẽ phục hồi từ quý II/2023 với xu hướng giá thấp hơn so với năm 2022", ông Hoè cho biết.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, giá thành sản xuất tôm vẫn cao hơn so với các nước trong khu vực, nguyên nhân chủ yếu do thức ăn nuôi tôm chiếm tỷ trọng khá lớn trong tổng chi phí sản xuất (khoảng 65% giá thành nuôi tôm công nghiệp). Bên cạnh đó, giá thành con giống cao do chi phí nhập khẩu tôm bố mẹ cao, cơ sở hạ tầng vùng nuôi chưa đồng bộ, nguồn nước bị ô nhiễm do quá trình sản xuất và sinh hoạt, việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp. Tình trạng sản xuất, mua bán tôm giống trôi nổi, không đảm bảo chất lượng diễn ra khá phổ biến ở một số địa phương, ảnh hưởng đến chất lượng tôm nuôi… cũng là những nguyên nhân khiến ngành tôm Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn trong năm nay.

Để đạt kế hoạch đề ra, theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến, các doanh nghiệp cần đa dạng hóa sản phẩm chế biến, nhất là chế biến sâu, chế biến các sản phẩm có giá trị gia tăng phù hợp với nhu cầu tiêu dùng trong tình hình mới. Bên cạnh đó, cần chủ động xây dựng kế hoạch, chuẩn bị các điều kiện thiết yếu phục vụ sản xuất trong điều kiện khó lường như hạn hán, xâm nhập mặn, biến động môi trường dẫn đến dịch bệnh bùng phát, giá cả đầu vào tăng cao. Hơn nữa, cần nâng cao chất lượng sản phẩm; hợp tác, liên kết sản xuất theo chuỗi để giảm khâu trung gian, hạ giá thành sản phẩm; áp dụng các biện pháp canh tác được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, ASC. Các địa phương tham gia chuỗi tôm phải được siết chặt để đảm bảo sự vận hành liên tục của chuỗi sản xuất tôm và ngăn chặn các sản phẩm như giống, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản không bảo đảm chất lượng đến tay người tiêu dùng.